Touwslager

In de oorlog werden enkele Duitse auto’s die over de Heiligelaan reden beschoten door geallieerde vliegtuigen. Geertruida Knapper, geboren 24-02-1901, zag het vuurgevecht en wilde vlug haar man Egbert roepen in de touwslagerij achter hun huis aan de Heiligelaan 52. Net buiten de deur werd ze dodelijk getroffen door de rondvliegende granaatscherven.  
Touwslager Zuidbroek
Het verhaal in de familie Knapper; “Op de bewuste dag dat oom Egbert in huis kwam was tante Geertruida naar buiten gegaan. Bij aankomst van oom Egbert is de beschieting van de trein begonnen en hij ziet zijn vrouw liggen in de veronderstelling dat zij dit deed om dekking te zoeken is hij er bij gaan liggen. Toen de be- schieting ten einde was en hij weer ging staan bleek dat ze helemaal geen dekking had gezocht, maar dat zijn vrouw al was getroffen en ter plaatse overleden”. 
Dat het vuurgevecht op die 26e maart 1945 niet meer slachtoffers eiste in die buurt is nog een wonder. ’s Avonds zei Anje Koetje verwonderd tegen haar vader dat hun geit midden op de Heiligelaan liep. Toen vader Hilko Koetje ging kijken bleek dat de ijzeren ketting waarmee de geit altijd aan de stik vaststond door granaatkogels doormidden was geschoten. Zes weken later was de oorlog afgelopen. In de voorgevel van het pand zijn tot op de dag van vandaag de inslagen nog te zien. Uit piëteit en ter nagedachtenis aan zijn vrouw maakte touwslager Egbert Knapper een naambord op de woning “Huize Geertruida”. 
In 1955 kocht Oege Knottnerus de woning en is naam op het huis veranderd in “Cari”, afkorting van hun kinderen Carina en Rieks.  Bijna 55 jaar woont de familie Vos in de woning en draagt het huis nog steeds de naam “Cari”. 
Over verschillende beroepen kan ik u wat meedelen. De schoenmakers looiden zelf nog huiden voor eigen gebruik. De kuipers maakten vaten voor de boter. Taanmakers die taan maakten. Taan werd vroeger veel gebruikt, het was een bruin aftreksel van eikenschors en het was uitermate geschikt voor het conserveren van visnetten en zeilen. De taan werd bewaard in grote ketels waarin de netten en zeilen ondergedompeld werden. De wolkammers kamden de ruwe wol voor deze gesponnen werd. De wevers weefden het vlas of de schapenwol. De grutter brak in zijn molen de boekweit en het gerst. De bierbrouwer brouwde bier uit het gerst en de hop. En de touwslager kocht de hennep van de boer en hij sloeg er touw van. Meestal had de touwslager een medewerker, dat was de baanderknecht, die liep op de spinbaan, ook spinpad en lijnbaan genoemd. Dit was een vijftig tot vijfhonderd meter lange baan, waar touw werd gesponnen en gedraaid. De baanderknecht was de werkman die bij de touwslagerij in de lijnbaan liep.  De baanderknecht liep achterwaarts tot aan ’t einde van het spinpad. De tot dikkere lijnen te spinnen draden werden aan een wiel gehecht, dat werd rondgedraaid, terwijl de lijndraaier achterwaarts lopend, moest zorgen dat deze draden egaal in elkaar werden gedraaid.  Touwslager Knapper had zo’n touwbaan naast zijn huis vanaf de Heiligelaan 52 tot wat nu het Siemenspark is. Op het Kerkenland ernaast, waar later de MAVO school is gebouwd, liet Knapper ook wel eens zijn touwbanen uitlopen.  Maar zijn werkplaats was de lange schuur achter het huis en die staat er (gedeeltelijk) nog waarin je de uitsparing nog kan zien hoe de slee er door heen liep.  De hal van het huis diende als winkel. Hierin hingen de touwen, spantouwen, hoorntouwen, leidseltouwen en de sjortouwen. In de oogsttijd was er ruime afname van sjortouwen en katrollen en klossen waarmee de, op de wagen gevleide korenschoven, met behulp van de ponterboom op de boerenwagens werden vastgesjord. Egbert Knapper was touwslager, maar was ook gymnastiek leraar. Hij woonde en werkte eerst bij zijn ouders in aan de Spoorstraat 57-59. Zijn vader, Berend Knapper, was ook touwslager. Hun touwbaan liep vanaf achter het woonhuis aan de Spoorstraat 59 tot aan het hotel van Daan Hulzebos. Het bijzondere van touwslager/gymnastiekleraar Egbert Knapper is dat zijn schoonvader ook Egbert Knapper heette. Maar vooral ook dat in hun woning aan de Spoorstraat 59 nu al 45 jaar ook een familie Egbert Knapper woont. 
De schoonvader was geen touwslager maar schoenmaker, aan de Meenteweg in Schildwolde.
 
Rienus Huis
Tel. 06-25043902

Reactie toevoegen