De naam herenboer roept beelden op zoals we die kennen uit de voor ons bekende verhalen. Grote tegenstellingen tussen arbeider en boer. Maar is dit de echte herenboer. Waar komt deze benaming vandaan? De eerste herenboeren, door dr. Hilde Krips-van der Laan pioniers genoemd, ontstaan rond 1800. Door allerlei gunstige factoren in Groningen kreeg de boer, vóór die tijd voor dom en onderontwikkeld aangezien, grote kansen.
* Vanuit Frankrijk kwam een nieuwe gedachte, die lijnrecht op het dagelijks bestaan stond nl. vrijheid, gelijkheid en broederschap.
* De verenigde Nederlanden werd tijdens Napoleon één natie. De mening van de boeren was dat zij hierin een gelijkwaardige plaats innamen.
* Een tijd van verlichting. De mens stond open voor vernieuwing. Ds. Uilkens was naast dominee ook docent in landbouwhuishoudkunde. De boeren in de omgeving konden in zijn schuur de resultaten zien. Hij benadrukte het nationale belang van de boer voor de natuur en de landbouwontwikkeling.
* In Groningen was vruchtbare grond.
* De beschikking over een uitgebreid waterwegennet.
De boeren bewerkstelligden hogere opbrengsten. Zo kon het gebeuren dat een grote boer arbeiders aan kon nemen en meer tijd kreeg om zich verder te verdiepen in de landbouwvernieuwingen of voor een plek in gemeentelijk, provinciaal en soms landelijk bestuur. De boer werd burgerlijk, of te wel een heer, dus herenboer. Niet alle grote boeren werden per definitie herenboer. Door de nationale gedachte betrokken herenboeren collega’s en werknemers bij de vernieuwingen zodat een heel gebied kon groeien.
Later in de 19e eeuw verwijst de term naar een adellijke persoon aan het hoofd van één of meerdere boerderijen. Hij is dan minder populair. Tussen de eerste en tweede wereldoorlog verdween de tijd van de herenboeren. Zij probeerden de geschiedenis te verlengen door het aanhouden van stambomen door huwelijken, waardoor er een wirwar aan familienamen ontstaat.
Uiteindelijk verdwijnen de herenboer en de grote boer. Het lijkt in onze gemeente soms of dè boer gaat verdwijnen. Voor de verhalen over hen is nog wel belangstelling, waardoor de schuifdeuren in het dorpshuis te Meeden voor een groot publiek moesten worden open gezet.