Buiten wordt het weer koud en guur. Het aangename binnenvermaak kan beginnen. Onze eerste lezing na de zomervakantie gaat over criminele zaken in het Oldambt. Vroeger had Zuidbroek zeer veel met deze criminele zaken te maken. Eerst was er de Drost, die recht sprak en de toren met cellen. Toen het Rechthuis en later het Kantongerecht. Om nu zo dicht mogelijk bij te zijn, houden we onze lezing in de Kerkhörn. Schuin tegenover waar vroeger het Rechthuis stond.

Onrecht is van alle tijden en criminaliteit ook. De dossiers met gerechtelijke onderzoeken van de Oldambten in de tweede helft van de 18e eeuw zijn daar getuigen van. Het Oldambt heeft een zeer uitgebreide verzameling aan dossiers. Nergens in de provincie is deze hoeveelheid te vinden. Een groep vrijwilligers bestudeerde deze en werden geraakt door de gebeurtenissen. Ze legden deze vast in een boekje. Bijzondere verhalen van stelende dienstbodes, doorgewinterde oplichters, relschoppers en vechtersbazen. Door het lezen van de contacten tussen buren, rondtrekkende mensen op zoek naar werk en onderdak, ruzies en roddels en herinneringen van getuigen kreeg men ook een beeld van het leven in die tijd. De angst en onrust toen Napoleon bijna voor de Hollandse deur stond.

Hoe is de zoektocht door de dossiers geweest. Hoe werd men gepakt door de rondtrekkende kinderen en de strafmaat in die dagen. De verrassing dat men tussen de regels van de functionarissen door te weten kwam hoe mensen elkaar behandelden en in de gaten hielden. Welke verhalen zijn niet in het boekje verschenen. 

 

Ons bestuurslid Rienus Zwaneveld heeft meegeholpen een selectie te maken uit de gevonden verhalen. 

Eindredactrice Marianne Kruijswijk, van het Cultuurhistorisch Centrum Oldambt, heeft in dit proces van begin tot eind gezocht, gelezen, gevolgd, gewikt en gewogen. Ze kan hier rijkelijk over vertellen.