Iedereen die gaat verhuizen moet daarvan aangifte doen bij de gemeente. Ook is iedereen verplicht om documenten te tonen waaraan gegevens over de identiteit, de burgerlijke staat en nationaliteit kunnen worden ontleend. Soms kan de gemeente iemand verplichten om in persoon te verschijnen of om informatie te verstrekken. Dit staat in de Wet Basisregistratie Personen.

Doet men dit niet dan mag de gemeente een boete opleggen. Er zijn twee boetebedragen vastgesteld: een standaardboete van 200 euro en een maximale boete van 325 euro. De standaardboete wordt opgelegd als men weigert documenten te laten zien of inlichtingen te verstrekken. De maximale boete wordt opgelegd bij overtreding van verplichtingen die te maken hebben met migratie (o.a. vestiging in de gemeente, adreswijziging of vertrek).
In dezelfde Wet BRP staat dat de gemeente een toezichthouder moet aanwijzen. In Menterwolde is de buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) aangewezen als toezichthouder. De BOA mag als toezichthouder BRP elke plaats betreden met meeneming van apparatuur al dan niet met hulp van de politie of anderen die door hem zijn aangewezen. Hij is bevoegd inlichtingen of identiteitsbewijzen te vorderen. Hij mag inzage in zakelijke gegevens vorderen en documenten meenemen of kopiëren. Hij mag echter niet zonder toestemming van de bewoner diens huis betreden.
Natuurlijk wordt de burger altijd in de gelegenheid gesteld om alsnog aangifte te doen van verhuizing of documenten te laten zien voordat de boete wordt opgelegd. Ook kan men tegen het besluit om een boete op te leggen bezwaar aantekenen.